Profesyonel sulama rehberi

ProfesörX

Büyük Usta
Onur Üyesi
Katılım
9 Haz 2025
Mesajlar
29
Puanları
28
Yaş
43
  1. Giriş
  2. Bitki sulama teknikleri
  3. Ne kadar ve ne sıklıkta su verilmelidir ?
  4. Büyüme evrelerine göre sulama
  5. Doğru sulama zamanı
  6. Sulama sorunları ve belirtileri
  7. Toprakta nem takibi
  8. Bitki ile konuşma
  9. Hatalı sulama belirtileri
  10. Tuz birikimi (Gizli düşmanınız)
  11. İklime göre sulama stratejileri
  12. Hangi sular uygundur
  13. En doğru sulama yöntemi (Muhteşem son)

Giriş

Forumu takip ettiğimde de gördüğüm üzere bir çok yetiştirici bitkiyi tam olarak nasıl sulaması gerektiğini, nelere dikkat etmesi gerektiğini bilmiyor. Bitkiyi tanımanız için birçok yazı yazıyoruz ama çok basit hatalara düşmeye devam ediyorsunuz. Şimdi sizlere burada sulama ile ilgili bilgiler vereceğim. Okuyanlar yine çok yol alacak ama göz gezdirenler sınıfta kalmaya devam edecek.

Kenevir çok güçlü bir bitki olsa da doğru bir şekilde sulamazsanız tam potansiyelini gösteremez. Yeterli ve dengeli bir sulama ile verimi daha çok arttırabilirsiniz. Bu rehber tohumdan hasada kadar tüm sulama sürecini, bilimsel olarak size açıklayarak, tecrübelerime dayanarak yazılmıştır. Rehberi okuduktan sonra bu işi üstün körü değil, profesyonel olarak yapabileceksiniz.

Öncelikle bitkinin su ihtiyacını anlamalısınız. Suyu ne zaman, ne kadar ve nasıl verildiği, ürün kalitesini ve verimini doğrudan etkiler.

Bitkiler suyu kökten çeker, gövdeye taşır ve yapraklardan buharlaştırarak kendini serinletir. Kenevir gibi hızlı büyüyen bitkilerin fotosentez oranı yüksek olduğu için yüksek oranda bir suya ihtiyacı vardır. Bu ihtiyacı bitkinin gelişim evresine, sıcaklık ve nem oranına, toprak yapısına göre değişir.

Kenevirin kökleri hava almayı sever, sürekli ıslak kalan bir toprakta köklerin oksijen alımı azalır ve bunun sonucunda kök çürümesi yaşanır. Topraktaki faydalı mikro organizmalar da ölür. Yetersiz su olursa bu bitkide bir baskıya, yaprakların sarkmasına ve fotosentez düşmesine sebep olur. Her iki durumda da THC ve CBD gibi kannabinoidler olumsuz etkilenir.


Bitki sulama teknikleri

4 farklı teknik vardır. Bunlar;
  1. Damlama sulama (En verimli yöntem)
  2. Sulma sulama (Riskli)
  3. Otomatik sulama sistemleri (Bütçeye göre mantıklı)
  4. Elle sulama
Kullandığınız sulama yöntemine göre sulama şekliniz değişiklik gösterir. Yukarıdaki bilgilerin ışığında bitkinizi boğmadan bir sulama gerçekleştirmelisiniz. İmkanınıza göre istediğiniz şekilde sulayabilirsiniz ancak sadece sizin için en mantıklı olanların açıklamalarını yapacağım burada.

Damlama sulama, basitçe kendi imkanlarınız ile yapacağınız bir sistemdir. Ev ortamında bu şartları yapabilir ve kullanabilirsiniz. Bitki direk kökten suyu alır ve daha az buharlaşma olur. Toprak yüzeyi fazla ıslanmaz bu da küf ve topraktaki hastalıklara karşı sizi korur. Zamanlayıcı ile otomatikleştirebilirsiniz ve sizi büyük bir yükten kurtarır. Kurulum maliyetini düşürebilirsiniz ancak bir kere kuracağınız bu sistem sizi uzun vadede büyük bir işçilikten kurtarır.

Elle sulama, birçok yetiştiricinin başvurduğu yöntemdir ancak birçok şeyi yanlış yaptığınızı gözlemledim. Bu yöntem sizi bitkiye daha da yakınlaştır ve tanımanızı sağlar. Ancak verdiğiniz suya dikkat etmelisiniz. Suyun aşırı dağılması veya birikmesi yüzünden bazı kökler suya erişemeyebilir veya tam tersi biriken suda boğulabilir. Bundan dolayı drenajınıza da dikkat etmelisiniz.

Otomatik sulama sistemleri, bütçesi olan yetiştiriciler için en iyi yöntemdir. Su ve zaman tasarrufu sağlar ve hata payını minimuma düşürür çünkü bu sistemler zamanlayıcı ve sensörler ile çalışır ve topraktaki nem oranını takip eder. Gerekmedikçe sulama yapmaz. Basit ve profesyonel olanları vardır, incelenebilir.

Sulama yöntemlerini karşılaştıracak olursak eğer;

YöntemSu TasarrufuKontrolKüf RiskiUygun Alan
Damla SulamaYüksekÇok iyiDüşükİç/dış mekan, ticari
Elle SulamaOrtaKullanıcıya bağlıOrtaEv, saksı
Salma SulamaDüşükDüşükYüksekTarla
Otomatik SistemYüksekÇok iyiDüşükİç/dış mekan, ileri seviye


Ne kadar ve ne sıklıkta su verilmelidir ?

Genel olarak bitki toprakta ise ;

Büyüme evresinde 2 günde 1; 1 litre (6.5 ph ve haftalık olarak gerekli olan ppm oranında)
Çiçeklenme evresinde 3 günde 1; 2,5 litre (6.5 ph ve haftalık olarak gerekli olan ppm oranında)

Saksıda ise ;

Saksıda yaptığınız için size şu kadar diye bir ölçü vermiyorum çünkü herkesin saksı boyutu farklı. Bu noktada çoğunuzun yanlış saksıları kullandığını gördüm, bunun içinde yazı yazacağım ancak saksıda sulama yaparken;

Saksının altından çıkana kadar sulama yapın. (Küçük fideler veya 2 haftalık bitkiler için bu geçerli değil) Dökeceğiniz suyun ph ve ppm'ini mutlaka ölçün ve ayarlayın. Sizden istenilen değerler olmadan, dökmeyin. Saksının altından çıkan suyu da ölçün. Unutmayın toprakta gübre birikebilir ve bu da toprağı ağırlaştırır ve bitkinizin gelişimini kötü etkiler. Bunun olmaması için saksıdan çıkan suyu ölçün. Bunu TDS ölçer ve PH ölçer ile yapacaksınız. PH ve PPM yüksek ise , yukarıdan döktüğünüz su ile bunu istenilen değere çekeceksiniz. Sizlerin sulamadaki görevi saksıda budur.


Büyüme evrelerine göre sulama


EvreSulama SıklığıYöntemÖnemli Not
ÇimlenmeGünde 1-2 kezPüskürtmeToprak nemli ama ıslak olmamalı
BüyümeGün aşırıDamla / kontrollüKökler havalanmalı, su göllenmemeli
Çiçeklenme2–3 günde birDerin, az sıklıklaKüf riski yüksek, sabah sulama tercih edilmeli


Doğru sulama zamanı

Sabah Sulaması:
✅ Tercih edilen zaman
✅ Güneşle kuruma şansı
✅ Mantar riski düşer
✅ Bitki gün boyunca suyu kullanabilir

Akşam Sulaması:

⚠️ Sıcak bölgelerde istisnai olarak yapılabilir
⚠️ Toprak uzun süre nemli kalacağı için kök çürümesi ve küf riski artar

Bitkiler suyu sadece beslenmek için değil, ayrıca serinlemek için de kullanır. Gündüz saatlerinde yaprak gözenekleri açılır ve su buharlaşır. Bu sürece transpirasyon denir. Eğer sabah yeterince bitki su almazsa; gün ortasında susuzluk stresine girer, fotosentez yavaşlar ve bunla bağlantılı olarak büyüme yavaşlar veya durur. Bunun yaşanmaması için elle yaptığınız sulamaları gündüz yapmaya özen gösterin ya da damlama sistemi kurun.


Sulama sorunları, belirtileri ve tepkileri


BelirtiMuhtemel NedenÇözüm
Yapraklar sarkıkSu az / fazla olabilirToprağı kontrol et, toprak kuruysa sulama yap, ıslaksa bekle
Yapraklar sarı-yeşilAşırı sulamaSulamayı azalt, toprak havalandır
Yaprak uçları kuruSu yetersizDerin sulama yap, düzeni oturt
Toprak kokuyorSürekli nemli (hatalı sulama)Sulama sıklığını azalt, drenajı iyileştir


Topraktan nem takibi yapma

Bu işi göz kararı yapmak zorunda değilsiniz, elimizde bu iş için de kullanabileceğimiz ölçüm aletleri var. Kenevir gibi hassas bitkiler için bu tarz ölçümler ile iş yapmak sizin veriminizi her seferinde arttırır. Teknolojinin gelişmesi ile geleneksel yöntemleri birleştirdiğimiz zaman en güzel sonuçları alabiliriz. Bu bağlamda size yardımcı olabilecek alet Toprak Nem Ölçer'dir. Bu aleti edinirseniz topraktaki nemi öğrenebilir ve bitki susamadan hemen su takviyesi yapabilirsiniz ve onun sürekli mutlu kalmasını sağlayabilirsiniz.

Toprağa batırılan bir çubuk şeklindedir. Ekranından değerler ile size toprağın nem oranını gösterir. 0-3 kuru, 4-6 ideal nem, 7-10 aşırı ıslak şeklinde verileri verir. Hem açık, hem kapalı alanda kullanabilirsiniz.


Bitki ile konuşma

Bitki size beden dili ile aslında ihtiyaçlarını sürekli söyler. Bunları anlamanın en kolay yolları;

BelirtiYorum
Yapraklar aşağı bükükSusuzluk belirtisi
Yapraklar yukarı kalkık, kıvrıkAşırı nem veya ısı stresi
Yaprak uçları kahverengiTuz birikimi / dengesiz sulama
Toprak yüzeyi kabukluSık sık az su verilmiş

Yaprakları gözlemlemek, dijital aletlerle birlikte en güvenilir yoldur.


Hatalı sulama belirtileri

Kenevir aşırı ya da dengesiz veya yetersiz bir sulamaya karşı oldukça hassastır. Ancak güzel olan bitkinin bu tarz sorunları beden dili ile hemen yetiştiriciye söylemesidir. Bu belirtiler;

Aşırı sulamada belirtileri

BelirtiAçıklama
Alt yapraklarda sararmaBitki, fazla su nedeniyle oksijen alamıyor olabilir
Yapraklar yumuşak ve sarkıkGenellikle su fazlası kaynaklı
Toprakta kötü kokuAnaerobik (havasız) ortam ve bakteri üretimi sonucu
Kök çürümesi (kökler kahverengi)Geri dönüşü zor olabilir, drenaj acilen iyileştirilmeli
Yavaş büyüme, bodur kalmaBesin alımı engellenmiştir

Unutmayın; Köklerin hava alması gerekir. Sürekli su içinde kalan kökler, fotosentezi yavaşlatır çünkü suyla birlikte oksijen alımı da engellenir.

Az sulama belirtileri

BelirtiAçıklama
Yapraklarda gevşeme, kıvrılmaBitki iç basıncını (turgor) kaybetmiştir
Yaprak uçları kurur, kıvrılırSu eksikliğiyle birlikte sıcaklık stresi olabilir
Bitki “yorgun” görünürSürekli su stresine girip enerji kaybeder
Toprak çatlak, sertKuraklık belirtisidir

Bitki önce toparlıyor gibi görünür sonra tekrar sarkarsa bu kronik susuzluk belirtisidir bunu unutmayın!


Tuz birikimi

Sık sık az miktarda sulama yapılırsa ve drenaj zayıfsa, toprakta tuz ve besin kalıntıları birikebilir. Bu da:
  • Yaprak uçlarında kahverengilik
  • pH dengesizlikleri
  • Besin blokajı gibi sorunlara yol açar.
  • Şekilsiz yapraklara neden olur.

Çözüm:​

  • Bol miktarda temiz, pH dengeli su ile toprak birkaç kez süzülür.
  • Fazla tuz ve gübre kalıntıları uzaklaştırılır.
Bu sorunlara göre çözümleri ise aşağıdadır;

SorunOlası NedenMüdahale Yolu
Yapraklar sararıyorAşırı sulamaSulama sıklığını azalt, drenajı kontrol et
Toprak ıslak ama yapraklar solgunKök çürümesi olabilirKurut, hava geçirgenliği sağla
Toprak kuru, yapraklar sarkıkAz sulamaDerin ve tam sulama yap
Yaprak uçları yanıkTuz birikimi / gübre fazlasıToprak yıkama uygulaması


İklime göre sulama stratejileri


Kenevir yetiştiriciliğinde "ben böyle başarılı oldum, hep böyle yapıyorum" mantığı genellikle başarısızlığa yol açar. Çünkü sulama ihttiyacı sadece bitkiye değil, çevresel koşullara da bağlıdır. İklim tiplerine göre sulama yönteminizi de değiştirmelisiniz.

Sıcak ve kurak iklimler

Özellikleri:
  • Yüksek sıcaklık (>30°C)
  • Düşük nem (%20–30)
  • Rüzgarlı hava buharlaşmayı artırır
Sulama Stratejisi:
  • Sabah erken saatlerde sulama yapılmalı
  • Daha sık ama kontrollü sulama (günde 1 defa veya gün aşırı)
  • Toprağın nemi sürekli gözlemlenmeli, anlık sulama değişiklikleri yapılmalı
📌 İpucu: Toprağın üstü çıplak bırakılırsa hızla su kaybeder. Örtebilirsiniz

Nemli ve yağışlı iklimler

Özellikleri:
  • Yüksek bağıl nem (%60–90)
  • Sık yağış, nemli toprak
  • Güneşli saatler az olabilir
Sulama Stratejisi:
  • Sulama sıklığı azaltılmalı, hatta yağış varsa tamamen durdurulmalı
  • Drenaj sistemi mutlaka iyi olmalı
  • Bitki çevresi havalandırılmalı (küf riski yüksek olur çünkü)
  • Toprak uzun süre ıslaksa “yüzey havalandırması” (toprağı çatalla kabartmak) uygulanabilir
Uyarı: Bu iklimde en büyük tehlike bud rot (tomurcuk çürümesi) ve mantar hastalıklarıdır.

Soğuk ve geç bahar dönemi

Özellikleri:
  • Toprak geç ısınır
  • Su buharlaşması yavaştır
  • Güneş açısı düşüktür
Sulama Stratejisi:
  • Bitki büyümesi yavaşladığı için daha az su gerekir
  • Toprak sıcaklığı düşükse sulama aralıkları uzatılmalıdır
  • Sulamalar öğle saatlerine yakın yapılmalı (toprak biraz ısınmışken)
İpucu: Soğuk toprakta fazla su, kökleri “uykuya” sokar. Büyüme durur.

Sıcak gündüz, soğuk gece olan bölgeler

Sorun:
  • Bitki gündüz bol su kullanır
  • Gece sıcaklık düşünce toprak nemi buharlaşmaz → su birikimi riski doğar
Çözüm:
  • Sulama miktarı azaltılmalı ama gündüz erken saatlerde yapılmalı
  • Toprakta fazla su bırakılmamalı
  • Hızlı kuruyan toprak tercih edilmeli (kumlu-tınlı)

Hangi sular uygundur

Bu iş için en iyi su; yağmur suyudur ve bunu yağmur zamanında biriktirmeniz sizin için çok iyi olur, bitkileriniz taze suyu çok severler. Onun dışında etrafında çok çeşitli bitkiler olan nehirlerin suları da çok besinlidir. Alüvyollar sayesinde besinleri toplayarak akan nehirlerin suları verimli olsa da son zamanlarda doğaya karışan kimyasallar yüzünden biraz riskli olabilir.

Bu imkanlar olmadığı yerde içme suyu en kafanızı ağrıtmayacak olanıdır ama tabi bunun masrafı da olur. Çok büyük çaplı işlerde özellikle

Çeşme suyu kullanmanızı önermem. Bu bitkileriniz için zararlı olacaktır çünkü borular eski ve o borularda biriken ağır metaller veya bu metalleri baskılaması için verilen kimyasallar bitkinize zarar verebilir. Klor yüksek olabilir ve sorun yaratabilir. Bunun yaşanmasını istemiyorsanız çeşme suyunu ağzı açık bir şekilde 2 gün bekletin. Bu şekilde klor uçacaktır ve diğer kimyasallarda öyle. Ondan sonra kullanırsanız daha iyi olur


Muhteşem son

Yukarıda size bitki ile suyun ilişkisini detaylı olarak açıkladım. Toprak tipi, drenaj ve iklime göre yapmanız gereken adımları anlattım. Çok dikkatli okuyun ve her sulamaya özen gösterin. Saksıda yaptığınız işlerde saksının içerisindeki değerleri kontrol edin ve aşırı tuz birikmesine engel olun. Bu yukarıda yazdıklarıma dikkat ederek çok başarılı işçilikler yapabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken hususlar yazılmıştır. Onun dışında suyun olması gereken ph oranı hep 6,5'tir, gübre oranı ise haftalık olarak değişmektedir.


Sağlıcakla kalın
 

Son konular

Geri
Üst